كارخانه اي در شهرستان نظرآباد كه برگي از تاريخ معاصر ايران است «شركت ريسندگي و بافندگي فخرايران» يا «كارخانه نمازي» در سال 1333 خورشيدي به وسيله حاج محمد نمازي (زاده: 1275 خورشيدي در شيراز، درگذشت: 26 فروردين 1351 خورشيدي در شيراز) در شهرستان نظرآباد از توابع استان البرز تاسيس شد و در سال 1335 به بهره برداي رسيد. كيفيت پارچه هاي توليدي آن به حدي بود كه لباس فرم ارتش را تامين مي كرد و به خارج هم صادرات داشت. سرگذشت اين كارخانه بسيار شنيدني و برگي از تاريخ ايران معاصر است. در اين باره در مطالب آينده بيشتر سخن خواهيم گفت. 1. «حاج محمد نمازي» فرزند حاج محمد حسن دوران کودکي را در هند و چين گذراند. سال‌هاي جواني را در شيراز و تهران سپري کرد. در سال 1303 خورشيدي به قصد سياحت به آمريکا رفت، اما اين سفر سرنوشت او را تغيير داده و نزديک به سي سال در آنجا اقامت کرد. عشق به ايران براي او هميشه زنده بود و پس از موفقيت در فعاليت‌هاي اقتصادي در سال 1323 به ايران بازگشت.اگر چه نيت اصلي وي ايجاد مجتمع بهداشتي و درماني بود، اما او در سفر خود بهايران با پديده نامناسب آب آشاميدني برخورد کرد و تصميم گرفت علاوه بر ساخت مجتمعدرماني، آموزشي (بيمارستان نمازي) نسبت به انجام سيستم مناسب آب لوله کشي نيز اقدامنمايد. برنامه لوله کشي در سال 1327 تکميل شد. او همچنين در سال 1328 بنياد خيره‌ايبه نام «بنياد ايران» در واشنگتن تاسيس کرد.گفتني است حاج محمد نمازي در آن موقع 30 ميليون تومان براي رفع مشكلات و عمران وآبادي شهر شيراز كمك كرده بود. 2. «هوشنگ انصاري» (متولد 1306 خورشيدي در كرمانشاه) تكنوكرات، ديپلمات، سفير، وزير و مديرعامل شركت نفت در رژيم پهلوي است. پدرش در بانك ملي سمت تحويلداري داشت و با درآمد ناچيز خود خانواده را به سختي اداره مي‌كرد. مدتي در شيراز و زماني در اصفهان خدمت مي‌كرد. فرزند ارشد خود را به مدرسه آمريكايي‌ها در اصفهان فرستاد. پس از اخذ ديپلم عازم آمريكا شد و بعد از ثبت‌نام در يكي از دانشگاه‌ها به شغل عكاسي و خبرنگاري پرداخت. براي مطبوعات محلي خبر و عكس تهيه مي‌كرد و از اين راه زندگي خود را مي‌گذراند. چند سالي كه در آمريكا بود ظاهرا"در رشته اقتصاد و بازرگاني تحصيل مي‌كرد. وارد تهران كه شد به بخش خصوصي رفت و در دستگاه جعفر اخوان بازرگان معروف آن زمان مشغول كار شد در 1334 به نمايندگي تجارتخانه اخوان كه دفتري در ژاپن داير كرده بود به توكيو رفت و همسر ژاپني اختيار نمود و زبان ژاپني ياد گرفت. ضمنا"از مراكز ديدني ژاپن بازديد كرد و براي كساني كه به ژاپن مي‌رفتند وسيله و راهنماي خيلي خوبي بود. استعداد، هوش و زرنگي فوق‌العاده‌اش موجب شد مورد توجه سفارت ايران در ژاپن قرار گيرد. غلام‌عباس آرام وقتي كه سفير ايران در ژاپن شد، او را به عنوان عضو محلي استخدام كرد. بعد وابسته اقتصادي سفارتخانه شد و تدريجا"با سفير الفت و نزديكي پيدا كرد. در آن ايام حاج محمد نمازي مشغول مذاكره و خريد ماشين‌هاي نساجي براي كارخانه فخرايران بود. گوشه‌اي از اين كار به انصاري سپرده شد و او با جديت تمام كارها را انجام داد و چندين متخصص ژاپني به ايران فرستاد. نمازي پس از نصب و به كار افتادن كارخانه تعدادي از سهام كارخانه را بلاعوض به او بخشيد و مديريت كارخانه را هم به او سپرد. در مقام مديريت كارخانه كه به نام «شركت ريسندگي و بافندگي فخرايران» يا «كارخانه نمازي» معروف بود، او عضو اتاق بازرگاني و صنايع و معادن شد و در محافل اقتصادي و تجارتي تهران اسم و رسمي پيدا كرد. در 1340 در حكومت دكتر علي اميني، از طرف جهانگير آموزگار وزير بازرگاني، به معاونت آن وزارتخانه منصوب شد؛ ولي مجددا"به كارخانه فخرايران بازگشت و اكثريت سهام كارخانه را خريداري كرد. در همه حال تاجر بود. از فروش سهام خود در كارخانه فخر ايران چهارصد ميليون تومان به دست آورد كه همه را به آمريكا فرستاد. هوشنگ انصاري از رجال و دولتمردان بهايي مسلك روزگار محمدرضا پهلوي بود. نام اصلي او «عباس مستمند شيرازي» است.
|
↧
گذري و نظري بر كارخانه نساجي فخرايران يا نمازي
↧